جعفر آقازاده
پژوهشگر پارک علم وفناوری استان آذربایجان شرقی
۱۸ دسامبر ۲۰۰۷، مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ای را تصویب و ۲ آوریل مصادف با 13 فروردین هر سال را روز جهانی آگاهی از اوتیسم نامگذاری کرد. در رابطه با همه گیری اتیسم تخمین زده شده که در سراسر جهان از هر ۱۶۰ کودک، یک نفر مبتلا به اتیسم باشد. این برآورد نشان دهنده یک رقم متوسط است و شیوع گزارش شده در مطالعات مختلف به طور قابل توجهی متفاوت می باشد. براساس مطالعات اپیدمیولوژیک طی ۵۰ سال گذشته نیز، به نظر می رسد شیوع اتیسم در سطح جهانی در حال افزایش است، که این افزایش آشکار را می توان با دلایلی از جمله افزایش آگاهی، گسترش معیارهای تشخیصی، ابزارهای تشخیصی معتبرتر و گزارش دهی بهتر، توجیه کرد. در سالِ ۲۰۲۰ مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در آمریکا گزارش داد، تقریباً از هر ۵۴ کودک ۱ نفر مبتلا به اختلال طیف اوتیسم است. از هر ۳۴ پسر ۱ نفر و از هر ۱۴۴ دختر ۱ نفر با اوتیسم شناخته شده است.
اوتیسم نوعی اختلال تکاملی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. این اختلال در اوایل کودکی آغاز و در کل زندگی فرد به طول می انجامد. اوتیسم دارای اساس ژنتیکی قوی است، ژنتیک اوتیسم پیچیده است و مشخص نیست که آیا اتیسم توسط جهش نادر با اثرات عمده ایجاد می شود یا با فعل و انفعالات چند ژنی نادر ناشی از واریانت های شایع ژنتیکی توضیح داده می شود. پیچیدگی آن به دلیل فعل و انفعالات میان چندین ژن، محیط و عوامل اپی ژنتیک ایجاد می شود، که این عوامل اپی ژنتیک توالی DNA را تغییر نمی دهند، اما ارثی بوده و روی بیان ژن موثر هستند. ژن های بسیاری با اوتیسم مرتبطند که از طریق تعیین توالی ژنی افراد مبتلا و پدر و مادر آنها قابل شناسایی اند.
خواهر و برادرهای فرد مبتلا به اوتیسم در حدود ۲۵ برابر بیشتر از جمعیت عمومی احتمال ابتلا به اوتیسم دارند. با این حال، بسیاری از جهش هایی که خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش می دهد مشخص نشده اند. علائم اوتیسم معمولاً در اوایل کودکی، بین ۱۲ تا ۲۴ ماهگی مشهود است. با این حال، علائم ممکن است زودتر یا دیرتر ظاهر شوند. علائم اولیه ممکن است شامل تاخیر قابل توجه در زبان یا پیشرفت اجتماعی باشد علائم اوتیسم را به دو دسته تقسیم می کند: مشکلات ارتباط و تعامل اجتماعی و الگو های محدود یا تکراری از رفتار یا فعالیت ها.
مشکلات ارتباط و تعامل اجتماعی شامل موارد زیر است:
مسائل مربوط به ارتباطات، از جمله مشکلات به اشتراک گذاری احساسات، به اشتراک گذاشتن علایق یا حفظ مکالمه قبلی و بعدی، مشکلات ارتباط غیر کلامی، مانند مشکل در حفظ ارتباط چشمی یا خواندن زبان بدن، دشواری در توسعه و حفظ روابط، الگو های محدود یا تکراری از رفتار یا فعالیت ها شامل؛ حرکات تکراری؛ جنبیدن یا الگو های گفتاری؛ پایبندی سفت و سخت به روال ها یا رفتار های خاص؛ افزایش یا کاهش حساسیت به اطلاعات حسی خاص از محیط اطراف خود، مانند واکنش منفی به یک صدای خاص، علائم یا دغدغه های ثابت
علت دقیق اتیسم ناشناخته است. جدید ترین تحقیقات نشان می دهد که هیچ علت واحدی وجود ندارد.
برخی از عوامل خطر مشکوک به اوتیسم عبارتند از: داشتن یک عضو درجه اول خانواده مبتلا به اوتیسم، جهش های ژنتیکی، سندرم X شکننده و سایر اختلالات ژنتیکی، داشتن والدین با سن بیشتر، وزن کم هنگام تولد، عدم تعادل متابولیک، قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و سموم محیطی، سابقه عفونت های ویروسی.
هیچ روش درمانی برای اوتیسم وجود ندارد ، اما به اعتقاد کارشناسان روانشناسی و متخصصان روانپزشکی روش های درمانی و سایر ملاحظات درمانی می توانند به افراد کمک کنند که حس بهتری داشته باشند یا به کاهش علائم آن ها کمک کنند.
بسیاری از رویکرد های درمانی شامل درمان هایی مانند موارد زیر می باشد: رفتار درمانی، بازی درمانی، کار درمانی، فیزیوتراپی، گفتار درمانی ماساژ، پتو و لباس سنگین و تکنیک های مراقبه نیز ممکن است اثرات آرامش بخش را ایجاد کند. با این حال، نتایج درمانی متفاوت خواهند بود. برخی از افراد در این طیف ممکن است به خوبی به رویکرد های درمانی خاصی پاسخ دهند، در حالی که برای برخی دیگر اینگونه نیست.
